Lamuza-Arraño Naturgunea

Martxoaren hasieratik aurrera ikusiko dugu lore polit eta usaitsu hau gure herriko txoko itzaltsu eta umel hainbatetan.   Lamuza parkean ez da oso ohikoa eta Arrañoko   zuhaizpe eta belargune umelenetan ikusiko dugu. Loreak usaindu eta berehala ulertuko ditugu bere izenaren   nondik norakoak,   gure inguruan berez hazten diren   allium taldeko partaidetakoa   baitugu.  Amarillydazeoen familiako Allium generoko espezieak bulbodun landareak dira, hau da, bulbo izeneko koxkor formako atala dutela, luperkoa izanagatik ere sustraia    ez    dana, hosto potolduak baizik. Koxkor hauek     jangarriak   izanik,    inguruotako sukaldaritza kulturaren ezinbesteko osagaiak oso aspaldi bihurtu ziren: berakatza (Allium sativum), tipula (A.cepa) eta porrua (A. anteloprasum). Desde principios de marzo se deja ver esta bonita flor por los taludes y hierbales más   frescos y sombríos   del pueblo. Su olor  no deja duda, se trata de uno de los ajos silvestres que crecen por los alrededores;

Javi Mateo Criado laudioarrak 1996an argitaratu zuen liburuxka  Lamuza Parkeko zuhaitzak ezagutzen hasteko tresna grafiko bakarra dugu. Murgiako basogintza eskolan zein Laudioko Natura Zientzen Elkartean   ikasitakoa baliatu zuen Javik Parkeko zuhaitz bilduma inbentariatu eta balioan ipintzeko. Gaur egungo ikuspuntutik ze hobetu eta zuzendu eduki arren, argitalpenak balio handia du,   esan bezala erreferentzia bakarra delako eta 20 urte beranduago S.O.S.Parkeak sustatu baloreetan aitzindaria   izan zelako Javi. Plataforma honek parkearen plano berria osatzeko lan hau izan zuen oinarri.   Hemen ikusi La guía-catalogo que el laudioarra Javi Mateo Criado publicó en 1996 es hasta hoy la única publicación que nos puede ayudar a conocer los árboles del Parque Lamuza. Los conocimientos adquiridos en la escuela forestal de Murgia asi como   en el Taller de Ciencias Naturales de Laudio, llevaron a    Javi a hacer un inventario de la colección de árboles de Lamuza y ponerlos en val