Lamuza-Arraño Naturgunea

Udaberrian loreak nola, horrela agertzen dira zenbait landare espezie udazkenean, fruituz bete beterik. Kolore eta forma guztietako fruituek apaintzen dituzte landare belakara, zuhaixka eta zuhaitzak: beltzak, gorriak, zuriak, marroixkak, larrosak…  Mahats antzekoak gehienak baina baita forma xelebrekoak ere… Batzuk sikuak besteak haragitsuak... Jangarriak ala poizotsuak... Anitza da beraz  fruituen mundua eta botanikara hurbilduz gero nahiko konplikatua, aldebres samarra. Horrexegatik,  ez da ez unea ez gunea izenekin hasteko, baiak, drupak, akenioak, kapsulak, samarak eta abar luzea egon  badirela esan baino ez. Prunus spinosa ELORRI BELTZA Endrino Estamos en la época en que plantas, árboles y arbustos aparecen engalanados con multitud de frutos. Frutos de todos los colores y formas: negros, rojos, rosas, marrones, blancos,… Pequeñas uvas o  de inverosímiles formas; frutos secos o carnosos, comestibles o venenosos,… En fin, un diverso mundo en el que ...

  Azkenik   lortu dugu atzematea orkidea eder bezain berezi hau, arrazoi ezberdinak direla medio izkin egiten zigun eta,   hor nonbait egon bazegoela jakin arren. Alde batetik, garai honetan Arrañoko larreak siku azaltzen zaizkigu,   batere erakargarri ez den paisaia agerian. Kolore gutxiko ingurune erre antzean, kardaberak nagusi izaten dira eta soilik euriek berpiztuko dute udazkenaren koloreak agertu bitartean. Al final hemos dado con esta curiosa orquídea que tiene la peculiaridad de florecer desde el   final del verano hasta bien entrado el otoño. Llevábamos   un par de año detrás de ella, sin acabar de localizarla a pesar de saber que es muy común. Beste aldetik,  espeziearen ezaugarriek oharkabean pasatzen laguntzen dute eta giro mortuarekin mimetizatzen d ira  tamaina txiki eta berde glauko koloreko zurtoinetan lore txuri nimiñoen ildoak. Orkidea lorea baino, idortutako   lasto itxurako landare zahar baten...

Ez dakit zehazki zergaitik: berezko kutsu malenkoniatsuagatik akaso,  nostalgiak jota gaudelako agian, egunotako hego haizeak ematen duen argitasunagatik   beharbada ala beste barik horrelakoa delako, baina aurtengo udazkena ezin ederragoa iruditzen ari zait. Ingurumariari erreparatzea besterik ez dago urtaroaren ederraz konturatzeko:   pasealekutako ezkien horia, pinudien   berde ilun monotonoari   bertako hostozabalek (eta era nabarmenean haritz amerikar   kanpotarrak) ematen dioten   kolore sorta:   marroixka, horixka, gorrixka… berezko dizdira dutela dirudi!   No estaba dispuesto a echar a perder una segunda espléndida mañana de domingo otoñal,  con una espectacular luz, viento sur, y grandes claros, por lo que se imponía el paseo de rigor, empezando en el parque y acabando en el barrio de Luxa, al final del cordal de Arraño. Bigarren aldiz  jarraian igande goiz zoragarria suertatu da: eguz...