Lamuza-Arraño Naturgunea

Orchis morio Urte mamitsua izaten ari da gure herriko basa orkideen ezagupenari dagokionez, hainbat jardun eta gertakari suertatu baitira. Horren guztiaren bilana egin eta sarrera berri batean argitara emateko  asmotan genbiltzala , jardun zabal hori blogaren kalterako izan dela ikusi dugu,  urtea amaitzera doan honetan  sarrera bakarra dagoela ohartzean hain zuzen ere. Aurten,  blogaren sorreraren 5 urte bete direnean eta 50 sarreraren langa gainditu dugunean, marka berri hori ere ezarri dugu, hasierako “hilabete 1/sarrera 1” helburu hartatik urrunegi. Tira, “geldirik ez gaude” eta “dana ezin da” leloei  bezain tinko heltzen jarraituko diogu  gure jardunaren berri emateko beharrezkoa dugun tresna honi. ORKIDEA POPULAZIOEN JARRAIPENA: Hau da apur bat 2023ko denboraldiak eman duen a : * Orchis morio  espezie berriaren presentzia gurean.    Argazki zahar batean oinarritutako  susmoak baieztatu dira  azkenean, Orchis champag...

Spiranthes spiralis Udazkeneko orkidea Gazteleraz/En castellano Udazkeneko orkideen  (Spirantes spiralis)  azken aleena egiten ari den     honetan, une egokia izan daiteke 2021. urteko denboraldiak eman duenari errepasoa egiteko, izan ere, nahiko urte emankorra izan baita   Arraño zein Laudio osoko   orkideen espezie eta populazioen jarraipenari dagokionean.   Gure txoko kutunetik abiatuko gara. ARRAÑO Orchis champagneuxii: Martxo aldean  atzeman    genuen gurean  orkidea espezie berria dena. Orchis champagneuxii                   Ophrys tenthredinifera ficalhoana . Orkideen mundua korapilatsua da oso. Sartzen zaren neurrian,   gero ta gutxiago ulertzen duzulako sensazioa duzu sarritan. Behin espezie bat identifikatzeko lana gaindituta (neofitoarentzat sekulako ahalegina izan daitekeena),  azpiespezieak, aldaerak eta hibridoak agertu eta desesperazioak goia joko du:...

Orchis italica alea Arrañon, 2021eko Maiatzean. Abereek jan aurreko argazkia Gazteleraz / En castellano   Denbora generaman kontuarekin bueltaka, kezkatuta, Arrañon hazten ziren orkidearik babesgabeenak   babestu   nahiean, egun batetik bestera janda agertu ala  arrastorik gabe desagertzea ekidite aldera. Erreferentziarik ez genuen eta ausardia apur batek bultzatuta, lanari ekin genion. Burdinezko barillak, untxientzako sarea   eta   landarearen ezaugarrien eta hauskortasunaren berri ematen zuen karteltxoa prestatu genituen. Eta  hortxe paratuta geratu ziren,   Arrañon erruz dabiltzan aziendeen eta jendearen jokaeraren beldurrez, baina helburua neurri handi baten lortu   izanaren sentzazio atseginarekin: loreen edertasuna gozatzeko aukera eman,    herriko   natura ondarearen inguruan senstzibilizazioa zabaldu   eta are inportanteagoa dena, landare hauen populazioa egonkortzeko eta sendotzeko saioa… Itxidurak ezarri eta gut...

                   Gazteleraz / En castellano  Badira hiru urte herriko txoko eder honen natura aberastasuna balioan ipintzeko ekimen ezberdinak martxan ipini genituela.  Zalantza barik,  Arrañoko aberastasun horren ikur nagusienetakoa  orkideak dira, izan ere,  udaberriero  lore familia eder  honen hogei ezpezie inguru hazten bait dira  bertako larreetan ,  berezi-bereziak horietako batzuk. Blog honetan sarritan   izan dugu hizpide orkideak eta   espezie batzuen inguruan aritu izan gara, beti ere loreon kalteberatasuna   agerian utziz. Zaugarritasun hori are agerikogoa suertatzen da arriskuan dauden espezieak direnean. Gurean, bi espezie dira (zein baino ederragoak) mehatxatutako landareen zerrenda gorrian daudenak:   bata, Orchis italica, espezie kaltebera bezala katalogatuta; Himantoglossum hircinum  bestea , ”espezie bakanak” atalean agertzen dena.   https:/...

Ustekabe galanta hartu nuen duela hiru urte Arrañon   Himantoglossum hircinum deritzon orkidea ikusi nuenean. Izan ere, izen aldebres horren atzean, Euskal Herrian topa dezakegun orkidearik ikusgarrienetakoa dago,   loreen ederra zein   landarearen tamaina direla medio. En el monte Arraño crecen algunos ejemplares de esta espectacular orquídea,   incluida en la lista roja de la flora bascular de la Comunidad Autonama Vasca, ( Catálogo Vasco de Especies Amenazadas de la Fauna y Flora Silvestre y Marina ),  como “Especie Rara”. En castellano se le conoce como la "orquídea lagarto"o "Satirion barbado". Eta hantxe zegoen lirain, bidearen ondoko     leku paregabean, loreen labelo luze eta kiribilduak agerian, Laudio haraneko mendi altuenak atzean zituela. Izenaren jatorri greziarrak azaltzen digun bezala, xingola formako mihien antza dute labelo ikusgarriok, "akerraren usaina" dariela.  Loreen  usain sarkor...