ZERGATIK HILTZEN ARI DIRA ARRAÑOKO ZUHAITZAK?

                      
                                                        BIDEOA


Gazteleraz / En castellano

    Iazko udazkenean konturatu  ginen  Arrañoko zenbait lekuetan zuhaitzak  modu misteriotsuan hiltzen ari zirela. Hasiera batean erabat  ihartuta  agertzen ziren,  sustraiaren lepoa ahalduta lurra jotzen amaitu arte. Tximistak ala azidoren batek erasotuta ziruditen. Horrela gertatu zen  Arrañoko gainetik hurbil zeuden 30-40 urteko bizpahiru astigar zuri (Acer pseudoplatanus) alerekin , baina zuhaitz gehiagori gertatu  zitzaiola ohartu ginen.  

    Arbolazaintzan aditua diren laudioar batzuekin kontsultatu genuen eta hipotesi batzuk bota zituzten: balizko lehorte bati egotzi ahal zitzaiola zuhaitzon  hiltzea, lur gutxiko magal horiek astigarrentzat egokia ez direlakoan, abereek sortutako kalteen ondorioa ote… baina azalpen zehatzik ez. Astigar zuriari eragiten dioten gaixotasun zein izurriteen inguruko informazioa ere bilatu genuen, baina argirik ez Arrañoko aferaren gainean.

    Behin neguko etenaldi begetatiboa pasata,  arazoa modu kezkagarrian  gehiagora doala berretsi dugu.  Batetik , beste espezie batzuetako aleak kaltetuta agertu direlako (Txorbeltza  -Rhamnus alaternus- zuhaixkaren zenbait ale esaterako) eta bestetik, osotara 30 zuhaitz-zuhaixka ale inguru  hilda eta hiltzeko zorian zenbatu ditugulako.

Galdera honek  erantzuna behar du ahalik eta lasterren: Zergatik hiltzen ari dira Arrañoko zuhaitzak?



Iruzkinak

Argitaratu iruzkina

Blog honetako argitalpen ezagunak

OKELURI BASERRIKO SAUKU UKENDUA/ Ungüento de sauco del caserío Okeluri

Irudia
Markuarturako errepidearen ondoan dago Okeluri baserria, Balintxa izeneko eremuan hain zuzen ere. Landaluze-Larrazabal auzoan kokatuko genuke, bertakoak Malkuartura lotuago sentitu arren. Orografikoki Arraño mendiko hegoaldeko magalean kokatuta dago eta egungo bideek kontrakoa badiote ere, mendigune honetako baserri eta auzoekin ere oso lotuta egon da. Santa Ageda-Magdalena ingurura doan estarta zaharra horren lekuko da. El caserío Okeluri se encuentra al lado de la carretera a Markuartu,    precisamente  en el paraje conocido como Balintxa. Cualquier laudioarra lo situaría en el barrio de Landaluze-Larrazabal, aunque los vecinos se sienten más unidos a Markuartu. La  orografía   nos lo sitúa  junto al arroyo de Balintxaerreketa, en la ladera sur del monte Arraño al que también ha estado unido como demuestra la vieja estarta que comunica estos caseríos con Santa Ageda-Magdalena. Saukue Balintxaerreketan Okeluri baserrikoak dira Asun eta Jesus Mari Barbara Ib
Irakurri informazio gehiago

MIHURA: LURRA ETA ZERUAREN ARTEAN / El muerdago: entre el cielo y la tierra.

Irudia
Neguko solstizioari lotutako landarea dugu mihura (Viscum album). Izendapen hau ezagunena bada ere, euskaraz hainbat gehiago hartzen ditu: bigura, bizka, migura, puhura, utzuri,… Interesgarria da   Gorka Menendezek “Gorbeialdeko sendabelar tradizionalak” liburuan agertutakoa, Orozkon jasoa antza: USTURA. No es casualidad que el muérdago sea una planta típica de las fiestas del solsticio de invierno, ya que es en   este momento cuando es más visible al estar sin hoja los árboles y también cuando tiene los frutos, además de su valor decorativo adecuado para estas fechas. Izan ere, landare berezi hau garai honetan nabarmentzen da gehien, zuhaitzek hostorik ez dutenean batetik eta bere fruituak agertzen dituenean bestetik.   Neguko jaietako apaingarrietan ohiko elementua dugu eta   Santo Tomaseko azoketan landarerik   salduena izaten da. Garaiotan    berritzen da     baserri eta etxe batzuen ateetan urte osoan zehar dingilizka utziko dugun adaxka berdea ,  
Irakurri informazio gehiago

LAMUZA-ARRAÑOKO ZUHAITZAK: ASTIGARRA/ ÁRBOLES DE ARRAÑO-LAMUZA: EL ARCE

Irudia
Astigar zuria, ostartxa / Falso plátano, Arce Blanco, Arce sicómoro Garai aldebres  hauetan, paseo kontenplatibo eta patxadatsuen onurak ez ditugu ahaztu behar. Eta udazkenaren zantzuak zabaltzen  hasi baino arinago, une egokia izan daiteke Lamuza-Arraño eremuko zuhaitz espezierik nabarmenetako bati erreparatzeko osteratxo ederrean. En estos convulsos tiempos no deberíamos olvidar los beneficios de un tranquilo paseo contemplativo. Y antes de que el otoño deje desnudas las especies de árboles caducifolias, puede ser buen momento para reparar en un tipo de árbol bien representado en nuestro entorno de Arraño-Lamuza, mientras damos un placentero paseo.     Eta bai zalantza barik, astigarra (Acer spp.) da parkean zein Arraño mendian oso  zabaldua dagoen zuhaitz mota, espezie ezberdinetan bada ere. Astigar gehienak  ezagutuko ditugu bere hostoen forma bereziagatik  eta ikur ezagun bat erabiltzearren, Kanadako banderan agertzen den zuhaitz hostoa, astigarra da. Hosto palmatuak dira, platan
Irakurri informazio gehiago